English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl achos marwolaeth

Lily Maud Leaver

Man geni: Aberdâr

Gwasanaeth: Gweithwraig ffatri arfau rhyfel , Not known / anhysbys

Marwolaeth: 1917/12/28, TNT poisoning / Gwenwyni gan TNT

Nodiadau: Ni wyddys llawer am Lily Leaver a anwyd yn 1896. Trigai ei rhieni bryd wedyn yn Abertridwr, sir Forgannwg.

Cyfeirnod: WaW0325

Casglwyd ffotograff Lily gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’r casgliad o luniau menywod fu farw yn ystod y rhyfel.

Lily Maud Leaver

Casglwyd ffotograff Lily gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’r casgliad o luniau menywod fu farw yn ystod y rhyfel.

Llythyr at ysgrifenyddes y casgliad menywod oddi wrth fam Lily, Mrs A[nnie] Leaver.

Lythyr

Llythyr at ysgrifenyddes y casgliad menywod oddi wrth fam Lily, Mrs A[nnie] Leaver.


Elizabeth Anne (Lizzie) Jones

Man geni: Aberteifi

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: 1916-10-23, Aberteifi, TNT poisoning / Gwenwyno TNT

Cofeb: Senotaff, Aberteifi, Ceredigion

Nodiadau: 22 oed, wedi gweithio yn Ffatri Bowdwr Pen-bre. Hawliodd ei mam Mary Anne Williams iawndal am ei marwolaeth.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/ceredigion-war-memorials/

Cyfeirnod: WaW0034

Enw Elizabeth Jones, Cofeb Ryfel Aberteifi

Cofeb Ryfel Aberteifi

Enw Elizabeth Jones, Cofeb Ryfel Aberteifi


Adroddiad papur newydd

Ffotograff o Lizzie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i chasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.

Lizzie Jones

Ffotograff o Lizzie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i chasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.


Llythyr oddi wrth Glerc Tref Aberteifi am ffotograff o Lizzie Jones

Llythyr

Llythyr oddi wrth Glerc Tref Aberteifi am ffotograff o Lizzie Jones


Gladys Irene Pritchard (née Harris)

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: TNT poisoning / Gwenwyno TNT

Nodiadau: Roedd Gladys yn weddw’r rhyfel 28 oed. Lladdwyd ei gŵr ym Mehefin 1916. Roedd ganddi ddau o blant bach. Derbyniodd ei thad 2s yr wythnos i fagu pob un plentyn; cafodd y plant fudd hefyd o bensiwn milwrol eu tad

Ffynonellau: http://1914-1918.invisionzone.com/forums

Cyfeirnod: WaW0045

Casglwyd llun Gladys gan Isbwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’i chasgliad o fenywod a fu farw yn ystod y rhyfel.

Gladys Pritchard

Casglwyd llun Gladys gan Isbwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’i chasgliad o fenywod a fu farw yn ystod y rhyfel.

Llythyr at Ysgrifennydd y casgliad menywod oddi wrth chwaer Gladys, Mrs Summerfield.

Llythyr

Llythyr at Ysgrifennydd y casgliad menywod oddi wrth chwaer Gladys, Mrs Summerfield.


Adroddiad  am grant cynnal i dad Gladys, Joseph Harries, am fagu ei phlant. Weekly Argus 11 Tachwedd 1916.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am grant cynnal i dad Gladys, Joseph Harries, am fagu ei phlant. Weekly Argus 11 Tachwedd 1916.


May (Mary) Prosser

Man geni: Y Gilwern

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel, 1916 - 1917

Marwolaeth: 1917-04-03, Rochdale, TNT poisoning / Gwenwyno TNT

Cofeb: Giatiau Maes Chwarae; Neuadd farchnad; Christchurch Gofilon, Gofilon, Sir Fynwy

Nodiadau: Ganwyd May yn 1891, a hi oedd pedwaredd merch gweithiwr amaethyddol a’i wraig. Dilynodd ei dwy chwaer i weithio yn forwynion yn Rochdale. Dechreuodd weithio yn y ffatri arfau rhyfel yn 1916, ond cyn pen dim trawyd hi’n wael gan ‘glefyd melyn gwenwynig’ a bu farw yng nghartref ei chwaer yn Rochdale. Roedd hi'n hefyd chwaer Nellie Prosser [qv].

Ffynonellau: Ryland Wallace: May Prosser, Munitionette. AMC/WAW Newsletter, June 2016

Cyfeirnod: WaW0046

Enw May Prosser Cofeb Ryfel Christchurch, Gofilon

Christchurch, Gofilon

Enw May Prosser Cofeb Ryfel Christchurch, Gofilon

Enw May Prosser, Cofeb Ryfel Gofilon.

Cofeb Ryfel Gofilon

Enw May Prosser, Cofeb Ryfel Gofilon.


Hysbysiad o farwolaeth May Prosser, Abergavenny Chronicle, 13 Ebrill 1917

Hysbysiad o farwolaeth

Hysbysiad o farwolaeth May Prosser, Abergavenny Chronicle, 13 Ebrill 1917


Esther Devonald

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: TNT poisoning/Gwenwyno gan TNT

Ffynonellau: http://1914-1918.invisionzone.com/forums

Cyfeirnod: WaW0009

Adroddiad papur newydd am y cwest i farwolaeth Esther Devonald, gweithwraig mewn ffatri arfau

Adroddiad papur newydd i'r cwest

Adroddiad papur newydd am y cwest i farwolaeth Esther Devonald, gweithwraig mewn ffatri arfau


Catherine (Kate ) Hill

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: TNT poisoning/Gwenwyno TNT

Cofeb: Senotaff, Abertawe, Morgannwg

Ffynonellau: http://1914-1918.invisionzone.com/forums

Cyfeirnod: WaW0025

Enw Catherine (Kate) Hill, Senotaff Abertawe

Senotaff Abertawe

Enw Catherine (Kate) Hill, Senotaff Abertawe


Alida Gunst (née Demoine)

Man geni: Gwlad Belg

Gwasanaeth: Gwraig cadw ty, ffoadur

Marwolaeth: 1918/04/03, Sanatoriwm Llangwyfan, Tuberculosis / Diciau

Nodiadau: Cyhaeddodd Alida Lundain yn ffoadur o Wlad Belg ym mis Hydref 1914. Priododd Arsène Dunst yn Nyfnaint yn Ionawr 1915. Roedd e’n gwasanaethu ym myddin Gwlad Belg, ac wedi ei anafu. Ymddengys iddynt symud i Gasnewydd, lle bu hi’n gweithio yn wraig cadw tŷefallai. Daliodd hi’r diciau ayn Rhagfyr cafodd ei hanfon gan sir fynwy i Sanatoriwm Llangwyfan, sir Ddinbych, lle bu farw yn Ebrill 1918. Cafwyd anghytuno rhwng yr awdurdodaurnyng Nghasnewydd a Dinbych ynglyn â phwy ddylai dalu am ei chladdu. rn

Ffynonellau: https://refugeesinrhyl.wordpress.com/gunst/

Cyfeirnod: WaW0433

Bed Alida Gunst, Mynwent Heol Ystrad, Dinbych

Bedd

Bed Alida Gunst, Mynwent Heol Ystrad, Dinbych

Papurau cofrestri Alida Dunst yn nodi ei symud o Gasneywdd i Langwyfan 1917

Cofrestr Estroniaid

Papurau cofrestri Alida Dunst yn nodi ei symud o Gasneywdd i Langwyfan 1917


Adroddiad Cyngor Tref Dinbych yn gwrthod ildio’r hawl am ffi claddu Alida.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad Cyngor Tref Dinbych yn gwrthod ildio’r hawl am ffi claddu Alida.


Margaret Morris

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Gweddw,Mam,Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: --, Tawe Lodge, Abertawe, Tuberculosis / Y diciau

Nodiadau: Dechreuodd Margaret Morris weithio yn Ffatri Bowdwr Pen-bre ar ôl i’w g?r o filwr gael ei ladd yn Awst 1916. Yno ymddengys iddi ddal y diciâu a bu farw. Gadawodd blant - 12, 8 a 2 a hanner oed.

Cyfeirnod: WaW0096

Adroddiad am farwolaeth Margaret Morris, Cambrian Daily Leader 30 Ebrill 1919

Marwolaeth Margaret Morris

Adroddiad am farwolaeth Margaret Morris, Cambrian Daily Leader 30 Ebrill 1919


Catherine J James

Man geni: Llanelli

Gwasanaeth: Nyrs, St Johns Ambulance

Marwolaeth: 1919/12/04, Llanelli, Tuberculosis / Y diciáu

Cofeb: Capel Tabernacl, Llanelli, Sir Gaerfyddin

Nodiadau: Roedd Catherine yn Aelod o Ambiwlans Sant Ioan. Gwasanaethodd gydol y Rhyfel, ym Mhorthcawl i ddechrau ac yna yn Stebonheath, Llanelli (lle daliodd y diciáu a’i lladdodd yn 28 oed, efallai) Gwelir ei henw ar y plac coffáu’r rhyfel yng Nghapel Tabernacl, Llanelli.

Ffynonellau: https://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-memorials/llanelli-tabernacl-chapel-war-memorial

Cyfeirnod: WaW0404

Enw Catherine James ar y plac coffa yng Nghapel Tabernacl, Llanelli

Cofeb rhyfel

Enw Catherine James ar y plac coffa yng Nghapel Tabernacl, Llanelli


Elizabeth (Lizzie) Thomas

Man geni: Blaendulais

Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNSR, 1915 - 1920

Marwolaeth: 1921/09/27, Castell-nedd ?, Tuberculosis / Y dicléin

Cofeb: Blaendulais, Morgannwg

Nodiadau: Ganwyd Lizzie yn 1890 a mynychodd Ysgol Sir Castell nedd a hyfforddi yn nyrs yn Ysbyty Gyffredinol a Llygaid Abertawe. Gwrifoddolodd i ymuno â’r QAIMNS Wrth Gefn yn 1915, ac anfonwyd hi i Salonika trwy’r Aifft ym mis Tachwedd. Dywedir i’r llong filwyr yr oedd hi arni gael ei tharo â thorpido ac iddi dreulio sawl awr yn y dŵr. Dychwelodd adre ym mis Rhagfyr 1916, ac yn Ionawr 1917 cafodd dderbyniad gan y gymuned leol, gan gynnwys ei chyflwyno â medal a chanu cân eithriadol or-glodfawr iddi yn Gymraeg. Treuliodd weddill y Rhyfel, tan ei rhyddhau ym Hydref 1920 yn Ysbyty Milwrol Fort Pitt, Chatham. Gwobrwywyd hi â Medal y Groes Goch ym mis Ebrill 1919. Dychwelodd Lizzie adre i nyrsio yng Nghastell nedd, ond bu farw flwyddyn yn ddiweddarach o’r dicléin. Gwelir ei henw ar Gofeb Ryfel Blaendulais.

Ffynonellau: Jonathan Skidmore: Neath and Briton Ferry in the First World War

Cyfeirnod: WaW0477

Lizzie Thomas yn ei gwisg swyddogol

Elizabeth Thomas

Lizzie Thomas yn ei gwisg swyddogol

Y gân chwithig a berfformiwyd yn nerbyniad Nyrs Thomas ym mis Ionawr 1917. Y cyfansoddwr oedd Mr R.D.Harris a chanwyd hi gan y Mri D.T.Davies a John Hughes. Llais Llafur 6ed Ionawr 1917.

Cerdd / cân

Y gân chwithig a berfformiwyd yn nerbyniad Nyrs Thomas ym mis Ionawr 1917. Y cyfansoddwr oedd Mr R.D.Harris a chanwyd hi gan y Mri D.T.Davies a John Hughes. Llais Llafur 6ed Ionawr 1917.


Cofnod anfon Lizzie Thomas i Ysbyty Milwrol Fort Pitt, Chatham, 1af Medi 1917

Ffurflen y Fyddin W.3538

Cofnod anfon Lizzie Thomas i Ysbyty Milwrol Fort Pitt, Chatham, 1af Medi 1917

Llun a dynnwyd yn fuan wedi ei hagor 1920?

Cofeb Ryfel Blaendulais

Llun a dynnwyd yn fuan wedi ei hagor 1920?



Administration