English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl enw

Jean Roberts

Man geni: Blaenau Ffestiniog

Gwasanaeth: Gweithwraig, WAAC, 1917/11/08 – 1918/01/05

Marwolaeth: 1918/01/05, Ysbyty Milwrol Bangor , Spotted fever / Teiffws

Nodiadau: Deunaw oed oedd Jean pan fu farw. Hi oedd yr hynaf o chwe phlentyn mam weddw. Yn Nhachwedd 1919 cododd AS Meirionnydd, Haydn Jones, ei hachos yn y Senedd. Jean oedd y penteulu, ond ni chafodd ei mam unrhyw iawndal a bu’n rhaid iddi ofyn am gymorth y plwyf. ‘Ystyriwyd’ y mater gan Ysgrifennydd Cyllid Swyddfa’r Rhyfel, ond ni wyddys beth ddeilliodd o hynny. Gwelir enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru.

Cyfeirnod: WaW0260

Manylion am Jean Roberts yng Nghofrestr Beddau’r Rhyfel

Cofrestr Beddau

Manylion am Jean Roberts yng Nghofrestr Beddau’r Rhyfel

Adroddiad papur newydd o gwestiwn seneddol am Jean Roberts. North Wales Chronicle 14eg Tachwedd 1919

Adroddiad papur newwydd

Adroddiad papur newydd o gwestiwn seneddol am Jean Roberts. North Wales Chronicle 14eg Tachwedd 1919


Enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru

Llyfr Cofio Cenedlaethol

Enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru

Enw Jean Roberts ar Gofeb Ryfel Eglwys Dewi Sant Blaenau Ffestiniog. Mae’n amlwg iddo gael ei ychwanegu ar ôl yr Ail Ryfel Byd, sy’n egluro’r camgymeriad – rhoi WAAF yn lle QMAAC

Coflech Cofeb Ryfel

Enw Jean Roberts ar Gofeb Ryfel Eglwys Dewi Sant Blaenau Ffestiniog. Mae’n amlwg iddo gael ei ychwanegu ar ôl yr Ail Ryfel Byd, sy’n egluro’r camgymeriad – rhoi WAAF yn lle QMAAC


M Roberts

Man geni: Tonpentre

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Cofeb: Capel M C Jerusalem , Tonpentre, Morgannwg

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Miss M Roberts y gwelir ei hen war Restr Anrhydedd Capel Methodistiaid Calfinaidd Jerusalem, Tonpentre

Cyfeirnod: WaW0159

Enw Miss M Roberts gweithwraog mewn Ffatri Arfau Rhyfel, ar Restr Anrhydedd Capel Meth. Calf.  Jerusalem, Tonpentre

Rhestr Anrhydedd

Enw Miss M Roberts gweithwraog mewn Ffatri Arfau Rhyfel, ar Restr Anrhydedd Capel Meth. Calf. Jerusalem, Tonpentre


Margaret Dorothy Roberts

Man geni: Dolgellau

Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS Reserve / Wrth gefn, 29/09/1915 - 31/12/1917

Marwolaeth: 1917-12-31, SS Osmanieh, Drowning

Cofeb: Cofeb y Nyrsys, Llanelwy, Sir y Fflint

Nodiadau: 47 0ed. Suddwyd HMS Osmanieh gan ffrwydryn Almaenig ger Alexandria, yr Aifft. Mae ei bedd yng Nghladdfa Goffáu'r Rhyfel Hadra Alexandria, Yr Aifft

Ffynonellau: http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/st-asaph-memorial/st-asaph-cathedral-welsh-nurses-ww1/roberts-margaret-dorothy/; http://emhs.org.au/person/roberts/margaret_dorothy

Cyfeirnod: WaW0051

Enw Margaret Dorothy Roberts, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy

Enw Margaret Dorothy Roberts, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Margaret Dorothy Roberts

Margaret Dorothy Roberts

Margaret Dorothy Roberts


Mary Frances Roberts

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Plentyn

Marwolaeth: 1916/03/09, Moss, Wrecsam, Explosion / Ffrwydrad

Cofeb: Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, Wrecsam, Sir Ddinbych

Nodiadau: Bu farw Mary, bedair oed, pan ffrwydrodd siel yr oedd ei hewyrth wedi dod â hi adre yn swfenîr, gan ladd ei chwaer a’i hanafu hi a dwy gyfnither iddi. Anafwyd ei hewyrth y milwr cyffredin John Bagnall yn ddifrifol yn ogystal â’i mam Sarah Roberts a’i modryb Mary Bagnall. Claddwyd y plant mewn dau fedd ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, lle cysegrwyd cofeb i’r pedair merch ym mis Mawrth 1916.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0219

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr. Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr. Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916


Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.

Adroddiad papur newydd

Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.


Nancy Roberts

Gwasanaeth: Nyrs, VAD ?

Nodiadau: Nid oes unrhyw beth yn hysbys am Nancy Roberts, y gwelir ei henw yn rhif 60 ar Restr Anrhydedd y rhai fu’n gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, yng Nghapel Cymraeg Kings Cross, Llundain

Cyfeirnod: WaW0201

Rhestr Anrhydedd y rhai fu’n gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, Capel Cymraeg Kings Cross, Llundain.

Rhestr Anrhydedd

Rhestr Anrhydedd y rhai fu’n gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, Capel Cymraeg Kings Cross, Llundain.

Enw Nancy Roberts ar Restr Anrhydedd y rhai fu’n gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, Capel Cymraeg Kings Cross, Llundain.

Enw Nancy Roberts ar Restr Anrhydedd

Enw Nancy Roberts ar Restr Anrhydedd y rhai fu’n gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, Capel Cymraeg Kings Cross, Llundain.


Sarah Roberts

Man geni: Wrecsam ?

Gwasanaeth: Mam

Nodiadau: Collodd Sarah ei dwy goes mewn ffrwydrad siel ym Moss, Wrecsam, ar 9fed Mawrth 1916. Lladdwyd ei merch Ethel ar unwaith ac anafwyd ei merch Mary a dwy ferch fach arall yn angeuol. Gweler Mary Bagnall. Dyfynnwyd disgrifiad Sarah yn adroddiad y cwest, Cambrian Times, 18fed Mawrth, 1916.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0216

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr

Adrddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr


Adroddiad am y cwest i farwolaethau’r pedair merch.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y cwest i farwolaethau’r pedair merch.


Gertrude Rosewarne

Man geni: Glyn Ebwy

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Nodiadau: Gweithiai Gertrude Rosewarne yn ddisgybl-athrawes yn 1911. Ymunodd â’r Fintai Gymorth Wirfoddol (VAD) yn gynnar yn ystod y Rhyfel, yn gyntaf yn y Fenni ac yna yng Nglyn Ebwy. Casglodd gyfraniadau gan nifer o’i chleifion yn ei halbwm llofnodion.

Cyfeirnod: WaW0100

Gertrude Rosewarne yn iwnifform y Fintai Gymorth Wirfoddol (VAD);

Gertrude Rosewarne VAD

Gertrude Rosewarne yn iwnifform y Fintai Gymorth Wirfoddol (VAD);

Mintai y Groes Goch Glyn Ebwy yn paredio, Tachwedd 1914

Mintai y Groes Goch Glyn Ebwy 1914;

Mintai y Groes Goch Glyn Ebwy yn paredio, Tachwedd 1914


tudalen o nyrsys o albwm Gertrude Rosewarne

tudalen o nyrsys o albwm Gertrude Rosewarne

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Gertrude Rosewarne

Cerdyn y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Gertrude Rosewarne


Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Gertrude Rosewarne

Cerdyn y Groes Goch (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Gertrude Rosewarne


Gwladys Rowlands

Man geni: Talywaun

Gwasanaeth: WAAC/QMAAC, 1917/09 - 1919/10

Nodiadau: Ymunodd Gwladys â’r WAAC ym mis Medi 1917 pan oedd yn forwyn yn Ysbyty Pontypŵl. Mae ei phapurau WAAC wedi goroesi yn yr Archifau Cenedlaethol, gan gynnwys llythyr at Arglwyddes Mackworth (Margaret Haig Thomas) yn Awst 1917, yn holi am y posiblrwydd y gallai ymuno â chorfflu byddin y menywod. Gwasanaethodd yn gogyddes gynorthwyol, yn Bisley ger Llundain i ddechrau, ac yna yng Ngwersyll Catterick, swydd Efrog. Cafodd ei gollwng o’r WAAC am resymau trugarog yn Hydref 1919.

Ffynonellau: National Archives WO-398-193-26

Cyfeirnod: WaW0291

Geirda Gwladys Rowlands o Ysbyty Pontypŵl

Geirda i gael ymuno â’r WAAC

Geirda Gwladys Rowlands o Ysbyty Pontypŵl

Gwisg WAAC ar gyfer Gwladys Rowlands (1)

Rhestr gwisg swyddogol

Gwisg WAAC ar gyfer Gwladys Rowlands (1)


Gwisg WAAC ar gyfer Gwladys Rowlands (2)

Rhestr gwisg swyddogol

Gwisg WAAC ar gyfer Gwladys Rowlands (2)

Enw Gwladys Rowlands ar Restr Anrhydedd Eglwys y Bedyddwyr Pisgah, Talywaun.

Rhestr Anrhydedd

Enw Gwladys Rowlands ar Restr Anrhydedd Eglwys y Bedyddwyr Pisgah, Talywaun.


Helena May Rowlands

Man geni: Llangefni

Gwasanaeth: Nyrs, Territorial Nursing Service/Gwasanaeth Nyrsio Tiri

Marwolaeth: 1919-05-10, Ysbyty Twymyn Milwrol Lerpwl, Influenza

Cofeb: Cofeb y Nyrsys, Llanelwy, Sir y Fflint

Nodiadau: 24/25 oed. Claddwyd yng Nghapel Mynydd Seion, Abergele. Aethpwyd â'i chorff ar y trên o Lerpwl i Abergele, ac yn syth i'r gladdfa i osgoi heintio.

Ffynonellau: http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/st-asaph-memorial/st-asaph-cathedral-welsh-nurses-ww1/rowlands-helena-may/

Cyfeirnod: WaW0054

Enw Helena May Rowland, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy

Enw Helena May Rowland, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy



G(w)ladys Sails

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Marwolaeth: 1917/12/15, Mwmbwls, meningitis

Nodiadau: Gweithiai Gladys (Gwladys – ceir y ddau sillafiad) fel VAD yn Ysbyty’r Groes Goch Danycoed, Abertawe, lle trawyd hi â salwch a drodd yn llid yr ymennydd. Roedd hi’n 28 oed pan fu farw. Roedd hi’n adnabyddus yn Abertawe am nofio yn nhîm polo dŵr y menywod.

Cyfeirnod: WaW0287

Adroddiad am farwolaeth Gwladys Sails. Cambria Daily Leader 17eg Rhagfyr 1917

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Gwladys Sails. Cambria Daily Leader 17eg Rhagfyr 1917

Adroddiad am angladd Gwladys Sails. Cambria Daily Leader 19eg Rhagfyr 1917

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am angladd Gwladys Sails. Cambria Daily Leader 19eg Rhagfyr 1917


Adroddiad o enwau, gan gynnwys enw Gladys, Tîm Polo Dŵr Menywod Abertawe, Evening Express 12fed Hydref 1907.

Adrodiad papur newydd

Adroddiad o enwau, gan gynnwys enw Gladys, Tîm Polo Dŵr Menywod Abertawe, Evening Express 12fed Hydref 1907.



Administration