English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl enw

Gwenllian (Gwendoline) Williams

Man geni: Cydweli

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: 1919-01-08, Explosion/Ffrwydrad

Nodiadau: 21 oed. Dangosodd y dystiolaeth I'r ffrwydrad ddigwydd pan oedd Gwenllian Williams yn drilio sgriw o siel. Roedd Eleanor Thomas yn cario siel pan ddigwyddodd y ffrwydrad.

Ffynonellau: http://newspapers.library.wales/search?query=gwenllian&page=14; The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

Cyfeirnod: WaW0065

Adroddiad papur newydd am farwolaeth Gwenllian (Gwendoline) Williams

Adroddiad papur newydd

Adroddiad papur newydd am farwolaeth Gwenllian (Gwendoline) Williams


Gwerfyl R Williams

Man geni: Bangor

Gwasanaeth: 1919 -

Nodiadau: Penodwyd Gwerfyl Williams yn masseuse yng nghlinig cleifion allanol y Weinyddiaeth Bensiynau ym Mangor ym mis Hydref 1919.

Cyfeirnod: WaW0419

Adroddiad am benodi Gwerfyl yn masseuse ym MangorrnNorth Wales Chronicle 31 Hydref 1919

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am benodi Gwerfyl yn masseuse ym MangorrnNorth Wales Chronicle 31 Hydref 1919


Gwladys Perrie Williams (Morris)

Man geni: Llanrwst

Gwasanaeth: Addysgwraig, gweinyddwraig, WLA

Marwolaeth: 1958/07/13, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganwyd Gwladys i rieni oedd yn siarad Cymraeg a hi oedd y seren yn Ysgol Sir Llanrwst – dim ond dau ddisgybl oedd yn y chweched dosbarth. Graddiodd o Goleg y Brifysgol Bangor. Enillodd gymrodoriaeth i astudio Ffrangeg canoloesol yn y Sorbonne, Paris a derbyniodd radd D Litt yn 1915. Mae ei golygiad hi o Le Bel Inconnu (1929) yn dal i gael ei ddarllen. Yn ôl yn ne Cymru yn 1917 cafodd ei phenodi yn drefnydd arolygydd Byddin Dir y Menywod yn ne Cymru. Cafodd ei derbyn i Gymdeithas Anrhydeddus y Cymmrodorion yn 1918. Cyhoeddodd ‘Welsh Education in Sunlight & Shadow’ (1919), gan gymharu addysg ganolradd yng Nghymru a Ffrainc yn seiliedig ar ei phrofiadau ei hunan. Mae’n cynnwys llawer o bapurau arholiad y Bwrdd Arholi Canolog Cymreig o dystygrifau ar lefel iau i lefel gradd. Priododd [Syr] Rhys Hopkins Morris, pennaeth cyntaf BBC Wales ac As Gorllewin Caerfyrddin yn 1918, ond cadwodd ei henw ei hun ar gyfer gwaith proffesiynol. Cwrddon nhw ym Mhrifysgol Bangor.

Cyfeirnod: WaW0415

Adroddiad yn dangos llwyddiannau ysgol Gwladys Perrie Williams. The Weekly News 27 Rhagfyr 1907.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad yn dangos llwyddiannau ysgol Gwladys Perrie Williams. The Weekly News 27 Rhagfyr 1907.

Adroddiad ar aelodaeth Gwladys o Gymdeithas y Cymmrodorion.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad ar aelodaeth Gwladys o Gymdeithas y Cymmrodorion.


Welsh Education in Sunlight & Shadow. Constable 1918.

Llyfr

Welsh Education in Sunlight & Shadow. Constable 1918.

Golygiad Gwladys o Le Bel Inconnu. Argraffwyd yn 1991.

Llyfr

Golygiad Gwladys o Le Bel Inconnu. Argraffwyd yn 1991.


Ida Williams

Man geni: Llangammarch

Gwasanaeth: Athrawes

Marwolaeth: August / 1918 / Awst, Llangammarch , Influenza / y ffliw

Nodiadau: Graddiodd Ida Williams yng Ngholeg Prifysgol Aberystwyth. Dysgodd mewn ysgolion canolradd yn Aberystwyth, Caerdydd, Bargoed ac yn olaf Llundain, lle collodd ei hiechyd tua blwyddyn cyn iddi farw. Ymddengys ei bod yn gerddorol a’i bod wedi cyfrannu at gyhoeddiadau gan gynnwys Y Cymro.

Cyfeirnod: WaW0422

Adroddiad ar farwolaeth ac angladd Miss Ida Williams BA. Brecon County Times 8 Awst 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad ar farwolaeth ac angladd Miss Ida Williams BA. Brecon County Times 8 Awst 1918


Jennie Williams

Man geni: Llanberis ?

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, June 1916 – January 1919 / M

Marwolaeth: 1919/1/31, Le Havre, Pneumonia / Niwmonia

Cofeb: Cofeb Rhyfel, Llanberis, Sir Gaernarfon

Nodiadau: Deuai Jennie Williams o deulu reit gefnog ac ymunodd yn VAD ym Mehefin 1915. Gadawodd am Ffrainc yn Hydref 1916 a bu farw o niwmonia yn dilyn y ffliw yn Ionawr 1919, yn 45 oed. Mae wedi ei chladdu yng Nghladdfa Ste Marie, Le Havre.

Ffynonellau: http://www.cwgc.org/find-war-dead/casualty/4021189/WILLIAMS,%20JENNIEhttp://www.roll-of-honour.com/Caernarvonshire/Llanberis.html

Cyfeirnod: WaW0175

Jennie Williams VAD yn ei gwisg swyddogol

Jennie Williams VAD

Jennie Williams VAD yn ei gwisg swyddogol

Cofnod y Groes Goch ar gyfer Jennie Williams

Cofnod y Groes Goch

Cofnod y Groes Goch ar gyfer Jennie Williams


Cofnod y Groesgoch ar gyfer Jennie Williams VAD

Cofnod y Groes Goch (y cefn)

Cofnod y Groesgoch ar gyfer Jennie Williams VAD

Llythyr i Isbwyllgor Gwaith y Menywod, Amgueddfa’r Imperial War, ynglŷn â ffotograff Jennie Williams

Llythyr

Llythyr i Isbwyllgor Gwaith y Menywod, Amgueddfa’r Imperial War, ynglŷn â ffotograff Jennie Williams


Ffurflen Adrodd Cofrestru Beddau yn cynnwys manylion am Jennie Williams, Claddfa Ste Marie, Le Havre

Ffurflen Adrodd Cofrestru Beddau

Ffurflen Adrodd Cofrestru Beddau yn cynnwys manylion am Jennie Williams, Claddfa Ste Marie, Le Havre

Enw Miss Jennie Williams gyda nyrsys eraill yn Llyfr Coffáu Cymru

Llyfr Coffáu Cymru

Enw Miss Jennie Williams gyda nyrsys eraill yn Llyfr Coffáu Cymru


Adroddiad papur newydd am farwolaeth Jennie Williams, Y Dinesydd Cymreig, Chwef. 12, 1919

Adroddiad papur newydd

Adroddiad papur newydd am farwolaeth Jennie Williams, Y Dinesydd Cymreig, Chwef. 12, 1919


Maggie Williams

Man geni: Cwmparc ?

Gwasanaeth: Nyrs

Marwolaeth: October / Hydref 191, Chichester, Pneumonia following influenza / Niwmonia yn dilyn y ffliw

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Maggie Williams ar hyn o bryd, ac eithrio’r toriad papur newydd isod.

Cyfeirnod: WaW0347

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918


Margaret Williams

Man geni: Caergybi

Gwasanaeth: Stiwardes, 1914 - d

Marwolaeth: 1916-11-03, SS Connemara, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Ryfel, Caergybi, Ynys Mon

Nodiadau: 32 oed. Suddwyd SS Connemara mewn gwrthdrawiad gyda llong gario glo Retriever. Dwedwyd bod MW ar ei shifft olaf cyn ei phriodas. Ni chafwyd hyd i'w chorff.

Ffynonellau: https://sites.google.com/site/holyheadwarmemorial19141918/home/ss-connemara/margaret-williams-stewardess

Cyfeirnod: WaW0067

Margaret Williams, Stiwardes ar S S Connemara, foddodd mewn gwrthdrawiad ar y môr

Margaret Williams

Margaret Williams, Stiwardes ar S S Connemara, foddodd mewn gwrthdrawiad ar y môr


Maud Williams

Man geni: Llanhari ?

Gwasanaeth: Nyrs

Cofeb: Capel Penuel, Llanhari, Morgannwg

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Nyrs Maud Williamsy gwelir ei hen war Restr Anrhydedd Capel Penuel, Llanhari

Cyfeirnod: WaW0171

Enw Nyrs Maud Williams ar Rhestr Anrhydedd Capel Penuel, Llanharri, Sir Forgannwg

Rhestr Anrhydedd

Enw Nyrs Maud Williams ar Rhestr Anrhydedd Capel Penuel, Llanharri, Sir Forgannwg


Miss Williams (Mrs Fisher)

Man geni: Abertyleri

Nodiadau: Eisteddodd Miss Williams, y cyfeiriri ati yn adroddiadau’r wasg fel Mrs Fisher hefyd, wrth droed Cofeb Ryfel Abertyleri yn ei seremoni gysegru ar 1af Rhagfyr, 1926. Roedd yn gwisgo medalau ei thri brawd a laddwyd yn ymladd yn Ffrainc.

Ffynonellau: Angela Gaffney Aftermath: remembering the Great War in Wales University of Wales Press 1998; http://www.britishpathe.com/video/lord-allenby-unveils-abertillery-war-memorial/query/monuments

Cyfeirnod: WaW0210

Miss Williams yn seremoni gysegru Cofeb Ryfel Abertyleri, 1af Rhagfyr 1926.

Cofeb Ryfel Abertyleri

Miss Williams yn seremoni gysegru Cofeb Ryfel Abertyleri, 1af Rhagfyr 1926.


Pollie (Mary) Williams (née Evans)

Man geni: Caergybi

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1914/10/21 – August 1918

Nodiadau: Roedd Pollie yn un o chwiorydd iau Katie (Catherine) Evans VAD [qv] a fu farw ar 16eg Hydref 1914. Ymunodd Pollie â’r VAD ddiwrnod wedi angladd ei chwaer. Yn Awst 1918 priododd Hugh Williams

Cyfeirnod: WaW0259

Cerdyn Croes Goch Pollie Williams gynt Evans

cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn Croes Goch Pollie Williams gynt Evans

Llythyr oddi wrth Pollie Evans at Agnes Conway o’r Is-bwyllgor Gwaith Menywod am ddarlun Katie. rn

Lythyr

Llythyr oddi wrth Pollie Evans at Agnes Conway o’r Is-bwyllgor Gwaith Menywod am ddarlun Katie. rn



Administration