Violet Gale Jackson

Gwasanaeth: Gwyddonydd, botanegydd, Rothamsted Institute, 1917 -

Nodiadau: Graddiodd Violet Jackson o Goleg Prifysgol gogledd Cymru, Bangor yn 1917, yn yr un flwyddyn â Mary Sutherland a Mary Dilys Glynne [qv]. Fel Mary Glynne cafodd ei chyflogi yn Institiwt Rothamsted yn swydd Hertford, yn fotanegydd. Ymddengys mai ffurfiant gwreiddiau oedd ei harbenigedd.

Cyfeirnod: WaW0316

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am raddedigion Bangor gan gynnwys Violet Jackson, Mary Dilys Glynne a Mary Sutherland. North Wales Chronicle, 7fed Gorffennaf 1916.

Rhestr staff

Rhestr Staff Gorsaf Arbrofi Rothamsted 1918.

Papur gwyddonol

Papur gan Violet G Jackson a gyhoeddwyd yn yr Annals of Botany Ionawr 1922.

Mary Dilys Glynne (born Glynne Jones)

Man geni: Bangor Uchaf

Gwasanaeth: Gwyddonydd, patholegydd planhigion, mynyddwraig, Rothamsted Institute, 1917 - 1960

Marwolaeth: 1991, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganwyd Mary yn 1895 a graddiodd o adran fotaneg Coleg Prifysgol gogledd Cymru, Bangor yn 1916 (yr un flwyddyn â Mary Sutherland qv a chydweithwriag yn Rothamsted Violet Gale Jackson qv). Ar ôl graddio ymunodd am gyfnod byr ag Adran Amaeth Bangor, ond yn 1917 symudodd i Adran Batholeg Planhigion Gorsaf Arbrofi Rothamsted yn Swydd Hertford. Yn 1917 roedd yn un o sylfaenwyr yr Adran Fycoleg yno, yn gweithio ar afiechydon cnydau. Parhaodd i weithio yn Rothamsted tan 1960. Roedd hi’n fynyddwraig adnabyddus a hi oedd un o’r menywod cyntaf i wneud nifer o bethau yn yr 1920au a’r 1930au

Ffynonellau: Oxford Dictionary of National Biography

Cyfeirnod: WaW0315

Mary Dilys Glynne

Mary Dilys Glynne, mysolegydd. Trwy garedigrwydd Gaynor Andrew.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am raddedigion Bangor gan gynnwys Mary Dilys Glynne, Violet Jackson a Mary Sutherland. North Wales Chronicle 7fed Gorffennaf 1916.

Rhestr staff

Rhestr Staff Gorsaf Arbrofi Rothamsted 1918.

Jane M Jones

Man geni: Llandeiniol

Gwasanaeth: Metron, RRC

Cofeb: Plac i'r rhai fu yn gwasanaethu, Eglwys Sant Deiniol, Llandeiniol, Ceredigion

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/ceredigion-war-memorials; http://1914-1918.invisionzone.com/forums/index.php?showtopic=149755

Cyfeirnod: WaW0035

Enw Jane M Jones

Enw Metron Jane M Jones, Eglwys Llanddeiniol

Margaret Elizabeth Foulkes (née Hughes)

Man geni: Sandycroft, Sir y Fflint

Gwasanaeth: Stiwardes, S S Lusitania, 1915

Marwolaeth: 1915/07/05, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Forol Fasnachol i’r rhai a gollwyd, Llundain

Nodiadau: Ganwyd Margaret Foulkes yng Nghymru a’i magu yn Lerpwl. Roedd yn weddw ac wedi gweithio ar y Lusitania cyn ei mordaith olaf; ymddengys bod stiwardesau yn cael eu cyflogi bob yn fordaith. Cafodd ei boddi pan drawyd y llong gan dorpido ar Fai 7fed 1915, roedd hi’n 42 oed. Ni chafwyd hyd i’w chorff.

Cyfeirnod: WaW0324

Gweneth Kate Moy Evans

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Clerc, Sandycroft, NEF Queensferry, 1916 - 1918

Nodiadau: Penodwyd Gweneth yn glerc yn y Ganolfan Waith ynghlwm wrth Ffatri Ffrwydron Genedlaethol, Y Fferi Isaf, heb sefyll arholiad arferol y Gwasanaeth Sifil. Cyn hynny roedd wedi gweithio yn y Ganolfan Waith yng Nghastell-nedd. Gwobrwywyd hi â’r MBE ym Mehefin 1918.

Cyfeirnod: WaW0366

Edinburgh Gazette

Adroddiad am benodi Gweneth Moy Evans yn glerc, The Edinburgh Gazette, Medi 12, 1916.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am wobrwyo Gweneth Moy Evans â’r MBE. Amman Valley Chronicle 13eg Mehefin 1918.

Edinburgh Gazette

Cyhoeddiad am wobrwyo Gweneth Moy Evans â’r MBE. The Edinburgh Gazette Mehefin 19eg 1918.

Winifred May Price

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Nyrs, Scottish Womens Hospitals

Nodiadau: Ymunodd Winifred (Ganwyd 1898) ag Ysbytai Menywod yr Alban yn nyrs yng Ngorffennaf 1915, yn 18 oed. Roedd yn cael ei galw yn ‘Kiddie’ am ei bod mor ifanc. Nyrsiodd yn Serbia, a bu’n ffodus i ddianc pan ymosododd yr Awstriaid.

Cyfeirnod: WaW0127

Evelyn Margaret Abbott

Man geni: Y Grysmwnt,Sir Fynwy

Gwasanaeth: Nyrs, Scottish Womens Hospitals, January - June 1916

Marwolaeth: 1958, Llundain, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganed Evelyn yn 1883 yn ferch i ysgolfeistr y Grysmwnt. Roedd yn nyrs broffesiynol a hyfforddodd yn Llundain. Treuliodd 6 mis yn gweithio yn ysbyty Ysbytai’r Menywod Albanaidd yn L’abbaye de Royaumont i’r gogledd o Baris. Dilynwch y cyswllt i weld yr ysbyty ar ffilm.

Ffynonellau: http://movingimage.nls.uk/film/0035\r\nhttp://scottishwomenshospitals.co.uk/women/

Cyfeirnod: WaW0248

Helen Beveridge

Man geni: Y Fenni ?

Gwasanaeth: Nyrs, Scottish Womens Hospitals, November 1916 - September 1919

Nodiadau: Ganwyd Helen yn 1887 a gwirfoddolodd ar gyfer Ysbytai Menywod yr Alban yn Nhachwedd 1916. Gadawodd am Salonica ar unwaith. Arhosodd yn Serbia hyd nes iddi gael ei hanfon adre yn glaf yn haf 1919. Enillodd fedal y Groes Goch Serbaidd Frenhinol am ei gwaith yno.

Cyfeirnod: WaW0274

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge.

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Caption [Cy] Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge (cefn)

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am rodd o oriawr i Helen Beveridge yn Eglwys y Bedyddwyr Stryd Frogmore, Abergavenny Chronicle 24ain Tachwedd 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ddychweliad Helen o Serbia. Abergavenny Chronicle 26ain Medi 1919

Mary Elizabeth Phillips (Eppynt)

Man geni: Merthyr Cynog, Aberhonddu

Gwasanaeth: Meddyg, Scottish Womens Hospitals, Royal Army Medical Corp, 1914 - 1919

Marwolaeth: 1956, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganwyd Mary Phillips yn 1874 a mabwysiadodd yr enw ‘Eppynt’ o’r mynyddoedd ger man ei geni. Hi oedd y fenyw gyntaf i hyfforddi’n feddyg yng Ngholeg Prifysgol, Caerdydd (1894 – 8), ac yn dilyn hynny bu’n gweithio yn Lloegr. Cefnogai’r NUWSS, ac weithiau siaradai yn eu cyfarfodydd. Ar 8fed Rhagfyr 1914 derbyniodd delegram oddi wrth y Scottish Women’s Hospitals a gefnogid gan yr NUWSS yn gofyn iddi fynd i’w hysbyty yn Calais ar unwaith. Bu yno tan Ebrill 1915, cyn ymuno â’r SWH yn Valjevo, Serbia. Anfonwyd hi gartref yn sal yn union cyn i lawer o aelodau’r SWH gael eu cipio gan fyddin Awstria/Bwlgaria [gweler Elizabeth Clement, Gwenllian Morris]. Ym mis Ebrill 1916 cafodd ei phenodi yn swyddog meddygol Ysbyty Menywod yr Alban yn Ajaccio, Corsica, lle roedd llawer o’r ffoaduriaid o’r lloches o Serbia yn lletya. Gwasanaethodd yno am 14 mis, cyn dychwelyd a theithio trwy Loegr a Chymru Ar ôl gwella penodwyd hi’n Brif Swyddog Meddygol yr SWH yn Corsica. Dychwelodd i deithio Cymru yn codi arian i’r Ysbytai yn Serbia. Roedd yn siaradwraig nodedig yn Gymraeg a Saesneg. Yn 1918 aeth i Lundain i weithio yn Ysbyty Milwrol Stryd Endell, ysbyty 573-gwely a gâi ei redeg gan fenywod yn unig, llawer ohonynt yn swffragetiaid. Ar ôl y Rhyfel bu’n Ddirprwy Swyddog Meddygol Iechyd ym Merthyr Tudful.

Cyfeirnod: WaW0362

Dr Mary Eppynt Phillips

Dr Mary Eppynt Phillips yng ngwisg swyddogol Corfflu Meddygol y Fyddin Frenhinol. Tynnwyd y llun yn 1920. Imperial War Museum.

Telegram

Telegram yn gofyn i Dr Phillips fynd i Calais, 8fed Medi 1914. Llyfrgell Genedlaethol Cymru.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad ar waith Dr Phillips yn ystod y Rhyfel. Brecon County Times 19eg Gorffennaf 1917.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ddyfarnu arwyddlun urdd St Java [sef Sava mewn gwirionedd] gan Frenin Serbia. Brecon and Radnor Express 22ain Awst 1918.

Curriculum vitae

Copi o cv Dr Phillips, 1920. Diolch i Gasgliad y Werin Cymru.

Ysbyty Milwrol Stryd Endell

Llawdriniaeth yn Ysbyty Milwrol Stryd Endell.

Hylda Salathiel

Man geni: Pencoed

Gwasanaeth: Nyrs, chwaraewraig hoci, South Wales Nursing Association

Marwolaeth: 1918/11/06, Caerdydd, Influenza / Ffliw

Nodiadau: Roedd Hylda Salathiel, yn un o saith chwaer ac addysgwyd hi yn Ysgol Uwchradd Penybont ar Ogwr. Hyfforddodd yn Ysbyty Cyffredinol Merthyr. Am gyfnod bu’n chwaraewraig hoci ryngwladol, gan chwarae i dimau Menywod Penybont a De Cymru. Bu’n nyrsio yn Bournemouth am gyfnod, ond dychwelodd i dde Cymru, lle daliodd y ffliw a bu farw bedwar diwrnod yn ddiweddarach. Gwellodd y claf ac anfonodd flodau i angladd Hylda.

Cyfeirnod: WaW0301

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am gêm hoci ryngwladol rhwng Menywod de Cymru a Mynwy a Menywod Munster. Glamorgan Gazette 12fed Chwefror 1909

Adroddiad papur newydd