Margaret Jane Evans

Man geni: Treforis, Abetawe ?

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Cofeb: Capel Soar, Treforis, Abertawe, Morgannwg

Nodiadau: Bu Margaret Evans yn nyrsio yn 3ydd Ysbyty Milwrol Cyffredinol y Gorllewin, Caerdydd. Gwelir ei henw ar Restr Anrhydedd Capel Soar, Trefforest.

Cyfeirnod: WaW0170

Rhestr Anrhydedd

Cofnod o wasanaeth rhyfel Nyrs M J Evans ar Restr Anrhydedd Capel Soar, Treforis

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Margaret Evans

Edith Moore-Gwyn (née Jepson)

Man geni: Llundain

Gwasanaeth: Penswyddog, VAD, 1914 - 1919

Nodiadau: Ganed Edith Moore-Gwyn yn 1852. Bu hi’n Llywydd neu’n Gadeirydd nifer o gyrff cyhoeddus yn ac o gwmpas Castell Nedd. Iechyd ac addysg oedd ei diddordebau, a sefydlodd hi Ysbyty Atodol y Groes Goch, Laurels yng Nghastell Nedd. Derbyniodd yr OBE ar ddiwedd y Rhyfel.

Cyfeirnod: WaW0178

Edith Moore-Gwyn

Edith Moore-Gwyn yng ngwisg penswyddog gyda’r VAD

Edith Moore-Gwyn (cefn)

Cefn ffotograff o edith Moore-Glyn yn rhestru ei swyddogaethau cyhoeddus.

Mary Eleanor Gwynne Holford (Gordon-Canning)

Man geni: Swydd Gaerloyw

Gwasanaeth: Noddwraig , VAD

Nodiadau: Ganwyd Myr Gwynne Holford yn 1965 a bu’n gyfrifol am sefydlu Ysbyty’r Frenhines Mary yn Roehampton, ysbyty arbenigol ar gyfer milwyr a morwyr a oedd wedi colli aelodau yn y rhyfel. Digwyddodd hyn yn dilyn ymweliad ag ysbyty filwrol. Dwedodd “Fe weithiaf tuag at un nod, sef i sefydlu ysbyty lle gall pob un a gafodd yr anlwc i golli aelod yn y rhyfel ofnadwy hwn, gael ei ffitio â’r aelodau artiffisial perffeithiaf y gall gwyddoniaeth ddynol eu dyfeisio.” Galluogodd ei chysylltiadau cymdeithasol hi i ennill nawdd y Frenhines Mary. Roedd yn byw yn Neuadd Buckland, ger Aberhonddu, a bu farw yn 1947.

Ffynonellau: http://blog.maryevans.com/2013/09/

Cyfeirnod: WaW0188

Mary Eleanor Gwynne Holford

Mary Eleanor Gwynne Holford CBE yng ngwisg y Groes Goch

Mary Eleanor Gwynne Holford (cefn)

Mary Eleanor Gwynne Holford CBE yng ngwisg y Groes Goch (cefn)

Eleanor Vachell

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Gwyddonydd, Botanegydd , Gwirfoddolwraig, VAD

Nodiadau: Ganwyd Eleanor yn 1879, yn ferch i feddyg. Daeth yn fotanegydd nodedig, a chymerodd gyfrifoldeb am Adran Fotaneg a Llysieufa Amgueddfa Genedlaethol Cymru yn Hydref 1914 pan ymunodd y Ceidwad â’i gatrawd. Bu’n gwrifoddoli hefyd yn 3edd Ysbyty Cyffredinol y Gorllewin, Caerdydd. Yn 1918 daeth yn VAD, gan rannu ei hamser yn ofalus iawn rhwng yr ysbyty a’r Amgueddfa. Bu farw Eleanor Vachell yn 1948.

Ffynonellau: https://www.routledge.com/The-Biographical-Dictionary-of-Women-in-Science-Pioneering-Lives-From/Ogilvie-Harvey-Rossiter/p/book/9780415920384

Cyfeirnod: WaW0200

Eleanor Vachell

Eleanor Vachell, botanegydd a VAD

Cerdyn y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch yn dangos manylion cyflogi Eleanor Vachell.

Dorothea Margaret Seagrave Pryse-Rice (Evans)

Man geni: Llundain, 1894

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1914 – 1919?

Marwolaeth: 1921/12/5, Cricket St Thomas, Dyfnaint, Influenza / Yffliw

Cofeb: Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri, Sir Gaerfyrddin

Nodiadau: Roedd Dorothea a’i chwaer Nest yn ferched i Margaret Pryse-Rice, Llywydd y Groes Goch yn Sir Gaerfyrddin. Nid yw cerdyn cofnod Dorothea wedi goroesi, ond mae’n debyg iddi wasanaethu yn VAD am y rhan fwyaf o’r rhyfel. Priododd arwr rhyfel, y Brigadydd-Gadfridog Lewis Pugh Evans VC, yn Hydref 1918, cafodd fab yn 1920, a bu farw o’r ffliw yn 1921, yn 27 mlwydd oed.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-war-memorials/llandovery-carmarthenshire-red-cross-memorial/

Cyfeirnod: WaW0203

Plac coffáu

Plac coffáu Dorothea a Nest Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Bedd Dorothea Pryse-Rice

Bedd Dorothea Pugh/ gynt Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Lewis Pugh Evans VC

Gŵr Dorothea, Lewis Pugh Evans VC

Newspaper report

Adroddiad am briodas Dorothea Pryse-Rice a Lewis Pugh Evans yn Llundain, Hydref 1918

Carine Evelyn Nest Pryse-Rice

Man geni: Llundain

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1914 – 1919

Marwolaeth: 1921, Ffordun, Sir Drefaldwyn , Not known / Anhysbys

Cofeb: Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri, Sir Gaerfyrddin

Nodiadau: Roedd Nest a’I chwaer Dorothea yn ferched i Margaret Pryse-Rice, Llywydd y Groes Goch yn sir Gaerfyrddin. Gwasanaethodd gydol y rhyfel, yn bennaf yn Ysbyty Atodol Llanymddyfri ond yn 1918-1919 yn Ysbyty Nannau ar gyfer Swyddogion, Dolgellau. Bu farw yn 25 mlwydd oed.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-war-memorials/llandovery-carmarthenshire-red-cross-memorial/

Cyfeirnod: WaW0204

Plac coffáu

Plac coffáu Dorothea a Nest Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Bedd Nest Pryse-Rice

Bedd Nest Pryse-Rice, mynwent Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Nest Pryse-Rice

Flossie Hamer Lewis

Man geni: Llanelwy

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Marwolaeth: 1917/03/22, Llanelwy, ‘strain and overwork’ / ’straen a gorweithio’

Nodiadau: Gweithiodd Flossie Hamer Lewis yn Ysbyty’r Groes Goch, y Rhyl, o’i agoriad. Roedd ei thad yn Llanelwty arolygwr ysgolion yr esbobaeth

Cyfeirnod: WaW0207

Flossie Hamer Lewis

Llun o Flossie Hames Lewis, rhan o’r casgliad ‘Deaths: Nurses Deaths 1919-1920’ yn yr Imperial War Museum

Llythyr

Llythyr oddi wrth dad Flossie, y Parch. J Hamer Lewis at ysgrifennydd Casgliad Menywod, Imperial War Museum, Mehefin 29ain, 1918

Llythyr (cefn)

Llythyr oddi wrth dad Flossie, y Parch. J Hamer Lewis ar ysgrifennydd Casgliad Menywod, Imperial War Museum, Mehefin 29ain, 1918 (cefn)

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Flossie Hamer Lewis, Denbighshire Free Press 31ain Mawrth 1917

Adroddiad papur newydd

Gwobr am nyrsio i Flossie Hamer Lewis, Denbighshire Free Press 16eg Mawrth 1918

Ryda Rees

Man geni: Cei Newydd, Ceredigion

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1915 - 1919

Marwolaeth: 1919/11/16, illness / salwych

Nodiadau: Roedd Ryda yn 29 oed pan fu farw. Bu’n gwasanaethu yn 3edd Ysbyty Gorllewinol, Caerdydd ‘nes i’w hiechyd ddirywio’.

Cyfeirnod: WaW0206

Ryda Rees

Casglwyd llun Ryda gan Isbwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’i chasgliad o fenywod a fu farw yn ystod y rhyfel.

Llythyr

Llythyr at Ysgrifennydd Pwyllgor y Menywod oddi wrth fam ryda, Mary Rees, 16eg Mawrth 1920

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn Cofnod y Groes Goch ar gyfer Ryda Rees

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Ryda Rees (cefn)

Gladys Maud Jones

Man geni: Cambridge

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Marwolaeth: 1917/08/21, Salonica, Malaria

Nodiadau: Ymddengys enw Gladys Maud Jones yn Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru, a’i llun yng nghasgliad yr Imperial War Museum. Yn anffodus, er gwaetha’i henw, nid ymddengys fod ganddi unrhyw gysylltiad â Chymru. Deuai ei dau riant o swydd Lincoln.

Ffynonellau: http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~macculloch/p79.htm#i4559

Cyfeirnod: WaW0213

Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru

Enw Gladys Maud Jones yn Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru

Gwynedd Violet Llewellyn

Man geni: Bewdley, swydd Gaerwrangon

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Marwolaeth: 1918/11/03, Rouen, Ffrainc, Influenza / Y Ffliw

Nodiadau: Ymddengys enw Gwynedd Violet Llewellyn yn Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru. Yn anffodus, er gwaetha’i henw, nid ymddengys fod ganddi unrhyw gysylltiad â Chymru. Roedd ei chysylltiadau teuluol â siroedd Caerwrangon a Gwlad yr Haf.

Cyfeirnod: WaW0214

Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru

Enw Gwynedd Violet Llewellyn yn Llyfr Cofio cenedlaethol Cymru