Carine Evelyn Nest Pryse-Rice

Man geni: Llundain

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1914 – 1919

Marwolaeth: 1921, Ffordun, Sir Drefaldwyn , Not known / Anhysbys

Cofeb: Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri, Sir Gaerfyrddin

Nodiadau: Roedd Nest a’I chwaer Dorothea yn ferched i Margaret Pryse-Rice, Llywydd y Groes Goch yn sir Gaerfyrddin. Gwasanaethodd gydol y rhyfel, yn bennaf yn Ysbyty Atodol Llanymddyfri ond yn 1918-1919 yn Ysbyty Nannau ar gyfer Swyddogion, Dolgellau. Bu farw yn 25 mlwydd oed.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-war-memorials/llandovery-carmarthenshire-red-cross-memorial/

Cyfeirnod: WaW0204

Plac coffáu

Plac coffáu Dorothea a Nest Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Bedd Nest Pryse-Rice

Bedd Nest Pryse-Rice, mynwent Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Nest Pryse-Rice

Dorothea Margaret Seagrave Pryse-Rice (Evans)

Man geni: Llundain, 1894

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1914 – 1919?

Marwolaeth: 1921/12/5, Cricket St Thomas, Dyfnaint, Influenza / Yffliw

Cofeb: Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri, Sir Gaerfyrddin

Nodiadau: Roedd Dorothea a’i chwaer Nest yn ferched i Margaret Pryse-Rice, Llywydd y Groes Goch yn Sir Gaerfyrddin. Nid yw cerdyn cofnod Dorothea wedi goroesi, ond mae’n debyg iddi wasanaethu yn VAD am y rhan fwyaf o’r rhyfel. Priododd arwr rhyfel, y Brigadydd-Gadfridog Lewis Pugh Evans VC, yn Hydref 1918, cafodd fab yn 1920, a bu farw o’r ffliw yn 1921, yn 27 mlwydd oed.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-war-memorials/llandovery-carmarthenshire-red-cross-memorial/

Cyfeirnod: WaW0203

Plac coffáu

Plac coffáu Dorothea a Nest Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Bedd Dorothea Pryse-Rice

Bedd Dorothea Pugh/ gynt Pryse-Rice, Eglwys Sant Dingad, Llanymddyfri

Lewis Pugh Evans VC

Gŵr Dorothea, Lewis Pugh Evans VC

Newspaper report

Adroddiad am briodas Dorothea Pryse-Rice a Lewis Pugh Evans yn Llundain, Hydref 1918

Margaret Ker Pryse-Rice (Stewart)

Man geni: Ceredigion

Gwasanaeth: Llywydd y Groes Goch , Brisitsh Red Cross Society

Marwolaeth: 1948, Achos anhysbys

Nodiadau: Margaret Pryse-Rice oedd mam Dorothea a Nest. Roedd hi’n Llywydd cangen Sir Gaerfyrddin o Gymdeithas y Groes Goch Brydeinig a chafodd ei dyrchafu’n Fonesig yr Ymerodraeth Brydeinig yn Rhestr Anrhydedd Dydd Calan 1918. Bu fawr yn 1948, yn 72 oed.

Cyfeirnod: WaW0205

Margaret Pryse-Rice

Margaret Pryse-Rice, c.1890

London Gazette 7fed Ionawr 1918

London Gazette 7fed Ionawr 1918, yn dangos enw Margaret Pryse-Rice

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am anrhydeddu Margaret Pryse-Rice yn y Carmarthen Journal. Cafwyd adroddiad yn y Cambrian News hefyd ond am gyflawniadau ei gŵr yn unig!

Agnes Cissy Pugh

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Nyrs

Marwolaeth: Ysbyty Milwrol Croesnewydd, Wrecsam, Effects of explosion / Effeithiau ffrwydrad

Nodiadau: Ganwyd Cissy Pugh yn 1895 a hyfforddodd yn nyrs yn Llundain. Cafodd ei dal mewn cyrch bomio yng ngorsaf King’s Cross ar 13eg Mehefin 1917. Tra’r oedd hi’n gofalu am blentyn a oedd wedi ei anafu anafwyd hithau’n ddifrifol gan aol ffrwydrad. Ar ôl cael triniaeth yn Llundain trosglwyddwyd hi i Ysbyty Milwrol Croesnewydd, Wrecsam lle bu farw o’i hanafiadau ddiwedd Hydref. Diolch i Amgueddfa Wrecsam.

Cyfeirnod: WaW0389

Agnes Cissy Pugh

Cissy Pugh yn ei gwsig nyrs. Diolch i Amgueddfa Wrecsam.

Dorothea Adelaide Lawry Pughe Jones

Man geni: Surrey

Gwasanaeth: Swffragydd, Prif Swyddog,, VAD, 1914 - 1920

Marwolaeth: 1955, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganwyd Dorothea Pughe Jones yn 1875, ac etifeddodd Ynysgain, Cricieth oddi wrth ei thad yn 1897. Wedi iddo farw aeth hi i Brifysgol Rhydychen i astudio hanes, ac yna ddiploma mewn ethnograffeg. Enillodd wobr yn Eisteddfod Genedlaethol 1901 am werslyfr ar hanes Cymru. Yn 1902 roedd yn un o dîm Llywodraeth Prydain a fu’n archwilio i addysg yng ngwersyll-garcharau’r Boeriaid yn Ne Affica. Yn 1910 roedd yn un o sylfaenwyr cangen Bangor a’r Cylch o Gymdeithas Rhyddfreinio Menywod (Women’s Suffrage Society). Ymunodd â’r VAD yn 1914, yn gyntaf yn Swyddog Cyflenwi yng Nghaernarfon, ond gwirfoddolodd i wasanaethu yn Ffrainc yn 1915. Hi oedd Prif Swyddog yr Hotel des Anglaises, hostel ar gyfer perthnasau swyddogion wedi eu hanafu yn Le Touquet, Ffrainc, ac am hyn enillodd yr MBE. Pan oedd yn Ffrainc cafodd ei phenodi yn warden Eglwys yng Nghricieth, er bod rhai’n gwrthwynebu am ei bod yn ‘foneddiges’. Yn Nhachwedd 1918 cafodd ei hanfon i Salonica yn Brif Bennaeth y VAD, tan Fai 1920. Ar ôl dychwelyd cafodd ei hanfon gan y Llywodraeth i ymchwilio’r cyfleoedd i fenywod yn Awstralia.

Ffynonellau: GB 0210 YNYSGAIN - Pughe-Jones of Ynysgain Collection of Deeds and Papers National Library of Wales Women members and witnesses on British Government ad hoc Committees of Inquiry Elaine Harrison, London School of Economics, Doctor of Philosophy, 1998.

Cyfeirnod: WaW0320

Dorothea Pughe Jones

Dorothea Pughe Jones yng ngwisg Prif Swyddog y VAD

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch Dorothea Pughe Jones. Roedd ganddi dri cherdyn i gyd.

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cerdyn yn rhestru gyrfa Dorothea gyda’r VAD

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am wobr eisteddfodol Dorothea Pughe Jones Cambrian News 23ain Awst 1901.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ddychweliad Dorothea Pughe Jones o dde Affrica. Cambrian News 8fed Mai 1903.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am gyfarfod cyffredinol blynyddol cangen Bangor a’r Cylch o’r Gymdeithas Rhyddfreinio Menywod (Women’s Suffrage Society). North Wales Express 2il Rhagfyr 1910.

Cerdyn post

Cerdyn post o’r Hotel des Anglaises, hostel y VAD yn Le Touquet, yr oedd Dorothea Pughe Jones yn ei rhedeg.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am benodi Dorothea Pughe Jones yn warden Eglwys. North Wales Chronicle 20fed Ebrill 1917.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad o bapur newydd yn Awstralia am rôl Dorothea Pughe Jones yn yr ymchwiliad i’r cyfleoedd yn Awstralia i fenywod o’r DU. The Advertiser 10fed Ionawr 1920 Adelaide De Awstralia.

Doris Quane

Man geni: Ynys Mannaw

Gwasanaeth: Gweithwraig, QMAAC

Cofeb: Bedd Rhyfel, Boddelwyddan, Sir Ddinbych

Nodiadau: 28 oed. Claddwyd ym mynwent Sant Mihangel, Rhydaman

Ffynonellau: http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/bodelwyddan-memorial/canadians-2/quane-doris/

Cyfeirnod: WaW0047

Bedd rhyfel Doris Quane

Bedd rhyfel Doris Quane, QMAAC, wedi ei amgylchynu gan feddau milwyr o Ganada

Hannah Rees

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Cofeb: Rhestr Anrhydedd Capel y Garn, Rhydypennau, Ceredigion

Nodiadau: Ymddengys iddi wasanaethu a goroesi

Cyfeirnod: WaW0048

Capel y Garn

Enw Hannah Rees, Bronceiro, VAD, a wasanaethodd yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Rhestr Anrhydedd Capel y Garn

Helen Olive Rees

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1917 - 1919

Nodiadau: Ymddengys i Olive ymuno â’r VAD yn Rhagfyr 1917. Treuliodd y rhan fwyaf o’i gwasanaeth mewn ysbytai morol, yn Chelsea a Chatham. Gwelir ei henw ar Restr Anrhydedd brint Capel yr Annibynwyr Charles Street, Caerdydd

Cyfeirnod: WaW0329

Rhestr Anrhydedd

Enw Olive Rees ar Restr Anrhydedd Capel yr Annibynwyr Charles Street, Caerdydd.

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Olive Rees VAD

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cefn ail gerdyn y Groes Goch ar gyfer Olive Rees yn dangos ei gwasanaeth yn RNH Chatham.

Lilian Eva Rees

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Chwaraewraig rygbi, gweithwraig mewn ffatri arfau rhyfel

Nodiadau: Chwaraeai Lilian rygbi dros Cardiff Ladies, gyda Maria Eley [qv] a chyd-weithwraig iddi mae’n debyg.

Ffynonellau: https://cardiffrugbymuseum.org/articles/earliest-photograph-women%E2%80%99s-team

Cyfeirnod: WaW0397

Lilian Eva Rees

Eistedd Lilian rhwng Maria Eley (rhes ganol yn eistedd ar y chwith) a’r Capten E Kitson (yn dal y bêl). Mae’n debygol i’r llun gael ei dynnu ar 15fed Rhagfyr 1917.

Adroddiad papur newydd

Hysbyseb am y gêm rhwng Newport Ladies a Cardiff Ladies, 15eg Rhagfyr 1917. Western Morning News.

Adroddiad papur newydd

Toriad yn rhoi sgôr y gêm a chwaraewyd ar Ragfyr 15fed 1917. Ffynhonnell anhysbys.

Mary Hannah (Mrs) Rees

Man geni: Aberdâr?

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, October 1915 – November 1918

Nodiadau: Ymddengys bod Mrs Rees yn nyrs wedi ei hyfforddi. Ar ôl mis yn Ysbyty’r Groes Goch Aberdâr a Merthyr bu’n nyrs ardal.

Cyfeirnod: WaW0151

Cerdyn y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Mary Hannah Rees