Pori'r casgliad
Trefnwyd yn ôl carfan
Violet Pearce
Man geni: Abertawe
Gwasanaeth: clerc bwcio, NWR
Marwolaeth: November 1918, Abertawe, Influenza / y ffliw
Nodiadau: Roedd Violet Pearce yn glerc bwcio ar Orsaf Victoria Abertawe pan fu farw o’r ffliw Sbaenaidd ddechrau Tachwedd 1918.
Cyfeirnod: WaW0373
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am farwolaeth Violet Pearce. Cambria Daily Leader 5 Tachwedd 1918.
Annie Sanders
Man geni: Caerdydd
Gwasanaeth: Postmones, Post Office / Swyddfa Bost
Nodiadau: Ychydig a wyddys am Annie Saunders, heblaw ei bod yn aelod yn Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Mae’r Roath Road Roamer, a argreffid yn fisol o Dachwedd 1914 ymlaen yn cynnwys gwybodaeth am fenywod yn ogystal â dynion oedd yn gwasanaethu yn y rhyfel. Roedd Annie yn un o’r ‘Road Roamers’. Cyflwynodd y Swyddfa Bost y wisg swyddogol las o frethyn gwrymog sydd amdani yn 1914. Cafwyd y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg (DWESA6)
Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/
Cyfeirnod: WaW0108
Annie Sanders, Postmones
Annie Sanders, Postmones, Caerdydd, yn ei gwisg frethyn gwrymiog nefi blw.
Frances Ethel Brace
Man geni: Maenorbyr
Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNS, 16/06/1916
Marwolaeth: 1916-09-21, Ysbyty Milwrol, Malta, Malaria
Cofeb: Cofeb Ryfel, Cosheton; Llanelwy, Sir Benfro; Sir y Fflint
Nodiadau: Hyfforddodd Frances Brace yn Ysbyty Caerfyrddin ac ymunodd â’r QAIMNS yn 1916. Cafodd ei hanfon i Salonica yn nyrs staff. Yno daliodd falaria a disentri, a throglwyddwyd hi i Malta. Bu farw yno ar yr 2il o Fedi 1916, yn 30 oed.
Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/pembrokeshire-war-memorials/;http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/st-asaph-memorial/st-asaph-cathedral-welsh-nurses-ww1/brace-frances-ethel/
Cyfeirnod: WaW0001
Cofeb Ryfel Cosheston
Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Ryfel Cosheston
Coflech ym Malta
Bu farw mewn ysbyty milwrol ym Malta
Frances Ethel Brace ar y chwith
Frances Ethel Brace a chydweithiwr
Cofeb Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy
Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Nyrsys Cadeirlan Llanelwy
Frances Ethel Brace
Nyrs Frances Ethel Brace cyn iddi ymuno â’r QAIMNS
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am farwolaeth Frances Ethel Brace, Herald of Wales 30ain Medi 1918
Fanny Irene Sprake Jones
Man geni: Caerfyrddin
Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNS
Marwolaeth: 1919-06-11, Achos anhysbys
Cofeb: Cofeb Ryfel, Caerfyrddin, Sir Gaerfyrddin
Nodiadau: 36 oed. Ymgymhwysodd yn Ysbyty Coleg y Brenin , Llundain , Mai 1913
Cyfeirnod: WaW0037
Jane (Jennie) Roberts
Man geni: Bryncrug
Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS
Marwolaeth: 1917-04-10, HMHS Salta, Drowning / Boddi
Cofeb: Cofeb y Nyrsys, Llanelwy, Sir y Fflint
Nodiadau: 30 oed. Bu farw pan suddwyd Llong Ysbyty Ei Fawrhydi 'Salta' ger Le Havre ar 10 Ebrill 1917. Collwyd hi ar y môr ac ni chafwyd hyd i'w chorff. Gwelir ei henw ar Gofeb y Salta ym Mynwent y Santes Marie, Le Havre, Normandi, Ffrainc, ac ar blac coffa ym mhorth Eglwys Sant Cadfan, Tywyn
Cyfeirnod: WaW0052
Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy
Enw Jane Roberts, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy
Eglwys Tywyn
Enw Jane Roberts Mhorth Coffa’r Rhyfel, Eglwys Tywyn
Jane (Jennie) Roberts
Ffotograff o Jane/Jennie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel
Mabel Mary Tunley
Man geni: Pontypridd, 1870
Gwasanaeth: Prif Fetron Weithredol, QAIMNS, 1903 - 1925
Nodiadau: Ar ôl gwasanaethu yn Rhyfel y Boeriaid, ymunodd Mabel Tunley â’r QAIMNS yn 1903 yn nyrs staff, gan gael ei dyrchafu’n Brif Fetron Weithredol yn Ffrainc a Fflandrys yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Ymysg anrhydeddau eraill, derbyniodd y Fedal Filwrol am waith eithriadol, yn helpu i gael yr holl gleifion, 260 ohonynt, i lawr i’r seleri ac felly pan fomiwyd yr Orsaf Glirio ni anafwyd yr un claf. Bu ei sirioldeb a’i dewrder yn allweddol yn cadw pawb a ddaeth i gysylltiad â hi i fyny â’r safon. Er iddi gael ei chlwyfo ychydig, parhaodd ar ddyletswydd. Bethune, 7fed Awst 1916
Ffynonellau: http://anurseatthefront.org.uk/names-mentioned-in-the-diaries/other-people/medical-colleagues/mabel-mary-tunley/
Cyfeirnod: WaW0087
Mabel Mary Tunley
Metron Tunley
Mabel Mary Tunley (cefn)
Metron Tunley (cefn)
Catherine Williams
Man geni: Bae Colwyn
Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS
Marwolaeth: 1919-08-04, Achos anhysbys
Cofeb: Cofeb Ryfel, Bae Colwyn, Sir Gaernarfon
Nodiadau: 38 oed. Claddwyd yng nghladdfa Bron-y-nant Bae Colwyn.
Ffynonellau: http://historypoints.org/index.php?page=colwyn-bay-memorial-fww-surnames-s-y
Cyfeirnod: WaW0064
Cofeb Ryfel Bae Colwyn
Enw Catherine Williams, Cofeb Ryfel Bae Colwyn
Gladys Mina Watkins
Man geni: Y Fenni
Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS
Nodiadau: Ganwyd Gladys Watkins yn 1882, ac ymunodd â’r QAIMNS yn Ebrill 1909, ac anfonwyd hi i Ffrainc yn fuan wedi dechrau’r rhyfel. Cafodd ei hanfon adre ym Medi 1917, yn dioddef o ’neurasthenia’; ymddengys iddi dorri i lawr yn llwyr yn feddyliol. Treuliodd ran helaethaf y ddwy flynedd nesaf yn yr ysbyty, mewn cartrefi nyrsio neu’n aros gyda’i chwaer Edith a oedd yn nyrs hefyd. Wynebodd nifer o fyrddau meddygol y fyddin, a datganodd y rhan fwyaf ohonynt ei bod yn ffit i fynd adre neu i wasanaeth eisteddog. Mae llythyron gan Gladys ei hun, ei chwaer a nifer o ddoctoriaid wedi goroesi yng nghofnodion yr Archif Genedlaethol. Disgrifiant ei hagroffobia, ei thueddiadau tuag at gyflawni hunan-laddiad a’i hofnau nos ‘yn gysylltiedig â sieliau’n ffrwydro’. Cyflwynodd ei hymddiswyddiad o’r QAIMNS yn haf 1918, er i hwn gael ei ohirio ac yna’i dynnu yn ôl. Erbyn haf 1919 roedd ei hiechyd yn gwella:rn‘Rwyf wedi bod yn gwneud gwaith y tu allan, dofednod a.y.b. dros y tri mis diwethaf ac rwy’n teimlo’n llawer cryfach yn awr.’ Datganwyd ei bod yn ffit ar gyfer gwasanaeth cartref yn Hydref 1919, a pharhaodd â’i gyrfa yn Ysbyty Milwrol Netley. Ceir y cofnod olaf amdani yn haf 1923, pan ddywed ei ffeil ‘Rhybudd ar gyfer taith o wasanaeth tramor’.Enillodd Gladys Y Groes Goch Frenhinol pan ddychwelodd o Ffrainc yn 1917.
Ffynonellau: National Archives WO 399_8743
Cyfeirnod: WaW0279
Adrodddiad papur newydd
Adroddiad am wobrwyo Gladys Mina Watkins â’r Groes Goch Frenhinol. Abergavenny Chronicle 26ain Ionawr 1917
Lythyr
LLythyr oddi wrth feddyg Gladys yn Ross on Wye yn disgrifio’i chyflwr.
Llythyr
Llythyr oddi wrth feddyg Gladys yn Ross on Wye yn disgrifio’i chyflwr, parhad
Llythyr
Rhan o lythyr oddi wrth Brif Fetron y QAIMNS, yn awgrymu y dylai Gladys gael ei dadfyddino.
Cerdyn swyddogol
Cofnod byrddau meddygol Gladys.
Margaret Walker Bevan
Man geni: Abertawe
Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNS
Marwolaeth: 1915 - 1919, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd hi yn Abertawe yn 1883. Hyfforddodd Margaret yn nyrs yn Coventry a gweithiodd wedyn yn Barnsley. Yn gynnar yn 1915 ymunodd â staff yr Ysbyty Milwrol Cymreig, Netley. Cynlluniwyd yr Ysbyty Cymreig i fod yn symudol, ac ymhen dim paciwyd popeth a’i anfon gyda’i staff i Deolali yn India. Gweithiodd Margaret yno, ac ym Mesopotamia, tan fis Rhagfyr 1919. Ar ôl y rhyfel daeth yn Fetron yn Ysbyty Goffa Newydd Farnborough, Surrey.
Ffynonellau: People’s Collection Wales
Cyfeirnod: WaW0429
Llun
Ward yn yr Ysbyty Gymreig, Deolali. Saif Margaret ar y chwith. Diolch i Dave Gordon.
Llun
Margaret mewn ysbyty mewn pabell, efallai yn Basra, Mesopotamia. Diolch i Dave Gordon.
Erthygl mewn cylchgrawn
Disgrifiad o Ysbyty Milwrol Cymreig, Netley. 'The Hospital' 24 Hydref 1914.
Gwenllian Elizabeth Roberts
Man geni: Llangynidr
Gwasanaeth: Chwaer Nyrsio, QAIMNS Reserve
Nodiadau: Enillodd Gwenllian Roberts y Groes Goch Frenhinol am ei gwasanaeth yn Ysbyty Milwrol Canolog Chatham, swydd Caint.
Cyfeirnod: WaW0115
Gwenllian Elizabeth Roberts
Y Chwaer Gwenllian Elizabeth Roberts QAIMNSR yn gwisgo ei medal Croes Goch Frenhinol
Croes Goch Frenhinol Gwenllian Roberts
Croes Goch Frenhinol y Chwaer Gwenllian Roberts, a enillodd ar Awst 5ed 1919.
Yr Edinburgh Gazette yn rhestru gwobr y Chwaer Roberts
Yr Edinburgh Gazette yn rhestru gwobr y Chwaer Roberts, Awst 5ed 1919 (8fed yn y golofn ar y dde)
Adroddiad papur newydd
Adroddiad papur newydd am wobr y Chwaer Roberts, Llais Llafur Hydref 25ain 1919